Bật mí mô hình ra quyết định thông minh cho mọi tình huống

Trong cuộc sống và công việc, chúng ta thường xuyên phải đối mặt với những tình huống cần phải đưa ra quyết định. Việc ra quyết định trong kinh doanh đóng vai trò quan trọng đến sự thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều người thường gặp khó khăn trong việc lựa chọn phương án phù hợp nhất, dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Trong bài viết này, Góc văn phòng sẽ chia sẻ với bạn các bước để đưa ra mô hình ra quyết định tối ưu nhất.

Mô hình ra quyết định quản trị là gì?

Mô hình ra quyết định quản trị là một cách tiếp cận có hệ thống mô tả quy trình ra quyết định một cách có hệ thống trong các hoạt động quản trị của doanh nghiệp. Mô hình này giúp các nhà quản trị xác định các bước cần thiết để đưa ra quyết định hiệu quả và chính xác. Nó bao gồm việc thu thập thông tin, phân tích tình hình, đánh giá các phương án và lựa chọn quyết định tốt nhất dựa trên các tiêu chí và mục tiêu đã được định sẵn.

5 mô hình ra quyết định phổ biến bạn nên biết

Có nhiều mô hình ra quyết định quản trị khác nhau, mỗi mô hình có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là 5 mô hình phổ biến:

Mô hình ra quyết định hợp lý

Khi lựa chọn mô hình này nhà quản trị sẽ lựa chọn phương án tối ưu nhất dựa trên các thông tin đầy đủ và chính xác.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề, thu thập thông tin, phân tích thông tin, lựa chọn phương án, thực hiện và đánh giá kết quả.

Ưu điểm: giúp đưa ra quyết định logic và hiệu quả nhất có thể

Nhược điểm: khó áp dụng trong thực tế do thiếu thông tin đầy đủ và chính xác.

Mô hình ra quyết định hợp lý có giới hạn

Khi áp dụng mô hình này nhà quản trị sẽ lựa chọn phương án tốt nhất trong điều kiện thông tin hạn chế và khả năng nhận thức giới hạn.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề, thu thập thông tin, xác định các phương án khả thi, lựa chọn phương án tốt nhất và thực hiện.

Ưu điểm: dễ áp dụng trong thực tế.

Nhược điểm: quyết định có thể không tối ưu do thiếu thông tin.

Mô hình ra quyết định dựa trên quyền lực

Khi chọn mô hình này nhà quản trị sẽ lựa chọn phương án dựa trên quyền lực và ảnh hưởng của họ.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề, xác định các phương án khả thi, lựa chọn phương án phù hợp với mục tiêu và quyền lực của nhà quản trị, và thực hiện.

Ưu điểm: giúp đưa ra quyết định nhanh chóng.

Nhược điểm: quyết định có thể không phù hợp với mục tiêu chung của doanh nghiệp.

Mô hình ra quyết định trực quan

Nhà quản trị sẽ lựa chọn phương án dựa trên trực giác và kinh nghiệm của họ.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề, thu thập thông tin, phân tích thông tin, lựa chọn phương án dựa trên trực giác và kinh nghiệm, và thực hiện.

Ưu điểm: giúp đưa ra quyết định nhanh chóng trong môi trường phức tạp.

Nhược điểm: quyết định có thể không dựa trên logic và dẫn đến rủi ro cao.

Mô hình ra quyết định sáng tạo

Mô hình này khuyến khích nhà quản trị tìm kiếm các giải pháp mới và sáng tạo cho vấn đề.

Bao gồm các bước: xác định vấn đề, thu thập thông tin, brainstorming để tìm kiếm giải pháp, lựa chọn phương án sáng tạo và hiệu quả nhất, và thực hiện.

Ưu điểm: giúp đưa ra quyết định đột phá và mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Nhược điểm: tốn thời gian và nguồn lực.

Lựa chọn mô hình phù hợp phụ thuộc vào yếu tố nào?

Mô hình ra quyết định quản trị là một công cụ quan trọng giúp các nhà quản trị đưa ra quyết định hiệu quả và chính xác. Việc lựa chọn mô hình phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu và lợi thế cạnh tranh. Việc lựa chọn một mô hình ra quyết định phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

Loại vấn đề cần giải quyết

Nhà quản trị có thể cân nhắc đến vấn đề cần đưa ra quyết định để lựa chọ mô hình ra quyết định phù hợp, mô hình ra quyết định dựa trên quyền lực hoặc mô hình ra quyết định sáng tạo có thể phù hợp hơn.

Mức độ thông tin sẵn có

Mức độ thông tin sẵn có sẽ giúp nhà quản trị dễ dàng hơn trong việc đưa ra quyết định quản trị đúng đắn, ví dụ:

• Thông tin đầy đủ: Mô hình ra quyết định hợp lý có thể được áp dụng.
• Thông tin hạn chế: Mô hình ra quyết định hợp lý có giới hạn hoặc mô hình ra quyết định trực quan có thể phù hợp hơn.     

Khả năng nhận thức của nhà quản trị:

Khả năng nhận thức cao: Mô hình quản trị ra quyết định hợp lý hoặc mô hình ra quyết định sáng tạo có thể phù hợp với nhà quản trị.

Khả năng nhận thức hạn chế: Nhà quản trị có thể lựa chọn mô hình ra quyết định trực quan hoặc mô hình ra quyết định dựa trên quyền lực có thể phù hợp hơn.

Mức độ rủi ro chấp nhận được

Trước khi đưa ra quyết định, nhà quản trị cần ước tính xem rủi ro có thể gặp phải để lựa chọn mô hình phù hợp với doanh nghiệp

Nếu rủi ro thấp: Mô hình ra quyết định hợp lý hoặc mô hình ra quyết định hợp lý có giới hạn có thể phù hợp với nhà quản trị

Nếu rủi ro cao: Mô hình ra quyết định trực quan hoặc mô hình ra quyết định sáng tạo có thể phù hợp hơn

Mục tiêu và văn hóa của doanh nghiệp

Mục tiêu và văn hóa của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn mô hình quyết định quản trị

Đối với mục tiêu ngắn hạn: Mô hình ra quyết định hợp lý hoặc mô hình ra quyết định trực quan có thể sẽ phù hợp với doanh nghiệp

Đối với mục tiêu dài hạn: Mô hình ra quyết định sáng tạo hoặc mô hình ra quyết định dựa trên quyền lực có thể phù hợp hơn với nhà quản trị.

Ngoài ra, việc lựa chọn mô hình ra quyết định cũng có thể phụ thuộc vào kinh nghiệm, sở thích và phong cách của nhà quản trị.

Các bước ra quyết định quản trị đúng cách

Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết

Việc xác định vấn đề chính xác sẽ giúp bạn đưa ra các giải pháp phù hợp.

Bước 2: Thu thập thông tin:

Thông tin có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như: báo cáo, dữ liệu, khảo sát, ý kiến chuyên gia, …

Bước 3: Phân tích thông tin:

Có thể sử dụng các phương pháp phân tích khác nhau như: SWOT, ma trận quyết định, v.v.

Bước 4: Lựa chọn phương án:

Cần cân nhắc các yếu tố như: ưu điểm, nhược điểm, rủi ro, chi phí, v.v. của mỗi phương án.

Bước 5: Triển khai quyết định:

Cần lập kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ và theo dõi tiến độ thực hiện.

Bước 6: Đánh giá kết quả:

So sánh kết quả thực tế với mục tiêu đề ra để đánh giá mức độ hiệu quả của quyết định.

Qua bài viết này, chúng ta đã được giới thiệu về mô hình ra quyết định 5 bước. Mô hình này cung cấp cho bạn một quy trình rõ ràng và dễ thực hiện để đánh giá các lựa chọn và đưa ra quyết định sáng suốt. Các nhà quản trị cần lựa chọn đúng đắn các phương pháp từ đó đưa ra mô hình quyết định phù hợp. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích từ đó các nhà quản trị sẽ chọn ra được mô hình ra quyết định phù hợp với doanh nghiệp mình.